Dünyahali

Bu sene nasıl geçti? 

Güle Güle 2024

🛶 Yaren Leylek, 12. kez Balıkçı Adem Amca'ya kavuştu:<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://youtu.be/NU2Sy9BJbFg" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/2/2023-03-19T18:54:09.148Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.77" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Aposto Gündem

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/sima_ozkan/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sima Özkan</a>Bu hafta, 39. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nda tanışma fırsatı &nbsp;yakaladığım ve yeni kitabı&nbsp;Mevsim Kuşları’yla ilk defa karşılaştığım Alper Tüydeş’leyiz. Doğa fotoğrafçısı Alper Tüydeş’i “Adem Amca ve Yaren Leylek” fotoğraflarından esinle, 2019’da belgesel yapımcısı&nbsp;Burak Doğansosyal&nbsp;tarafından Karacabey Belediyesi’nin desteğiyle beyaz perdeye yansıyan, leylek ve balıkçının dostluğunu konu alarak dünya çapında ödüller alan Yaren belgesel filmiyle tanıyoruz.&nbsp;Son on yıldır fotoğrafçılık tutkusunu doğa ve yaban hayatı üzerine yoğunlaştıran; çocuklar için yazdığı ve sayfalarını bezeyen fotoğraflarıyla çok kıymetli bulduğum kitaplara imza atan <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/alpertuydes/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tüydeş</a>, kuş meraklılarını, özellikle de yaşadığı Bursa’nın doğası, yaşam çeşitliliği konusunda bilgilendirmeye devam ediyor. Tüydeş’le Karavan Çocuk ve Vakıfbank Kültür Yayınları’ndan çıkan kitaplarını, yaşadığı coğrafyadaki iklim krizi kaynaklı değişimleri konuştuk. Türkçeye kazandırdığı bu alandaki üç çocuk kitabını ve hayatında kuşların anlamını ondan dinlemek için, sizleri keyifli röportajımızı okumaya davet ediyorum.&nbsp;Çocuklar için yazdığınız ilk kitap “Kurumuş Ağaçlar”, sayısız canlıya hayat kaynağı, yuva olan kurumuş ve orman zeminine devrilmiş ağaçlar hakkında. Karbon döngüsündeki önemleri ve orman ekosistemdeki yerleriyle çocuklara bu konuda kurgu dışı bir kitap yazmak ilk nasıl aklınıza geldi? Çocuklar için yazmaya nasıl karar verdiniz? Sadece Kurumuş Ağaçlar&nbsp;değil, doğa hikâyelerini çocuklarla buluşturmak uzun zamandır kafamda olan bir projeydi. Yıllardır edindiğim tecrübenin karşılığında hem doğa için bir şeyler yapmak hem de daha çok insana ulaşmak! Bunu hep istiyordum. Sosyal medya ile bunu yapmaya başladım aslında. Ama daha kalıcı ve somut bir şey için kitap hep aklımda yer etmeye devam etti. Sonrasında Kurumuş Ağaçlar’ın hikâyesini ilk olarak bir tweet dizisi olarak &nbsp;paylaşınca Sait Köşk Hoca’mızın dikkatini çekti. Son yıllarda nereden nasıl başlarım diye düşündüğüm bir konuda bana yardımcı oldu, cesaretimi topladım ve sayesinde ilk kitap serüvenim Karavan Çocuk ile ortaya çıktı.Dünyahali’nde kişisel farkındalık ile “Bilmek korumaktır!” kavramının önemine dikkat çekiyoruz. Mevsim Kuşları’nın önsözünde, “Bizim doğaya ne kadar ihtiyacımız varsa, doğanın da bizim sevgimize o kadar ihtiyacı var. Onu tanımadan sevemeyiz. Doğayı tanıdıkça sevecek, sevdikçe koruyacağız,” ifadeniz ve Türkiye’nin Göçmen Kuşları: Fotokitap’ın önsözünde ise, “Korumak için sevmek, sevmek için de önce tanımak gerekiyor,” diyorsunuz. Kuş fotoğrafçılığında, “Korumak için sevmek” ne demek?” Bunu biraz açabilir misiniz? Farkına varmak, sevmek, korumak. Bunlar birbirinden ayrılmaz şeyler bence. Ülkemizde son yıllarda şöyle bir düşünce gelişti: Güzel bir yer varsa saklayın kimse görmesin! Bakın mesela ben buna katılmıyorum. Bu yanlış. Bu, orayı kötü niyetle işgal etmek isteyenlerin ekmeğine yağ sürer. Kimse talan edeceği yeri sosyal medya paylaşımından bulmaz. Emin olun böyle keşfedilmediğini sandığınız o yeri bilen başkaları muhakkak var. Eğer siz orayı saklarsanız bir gün ansızın yıkım gerçekleşir ve bakakalırsınız. Duyurmaya kalktığınızda insanların haberi olmadığı ve dolayısıyla fikri olmadığı bir yer için tepkimeye hızlıca sokamazsınız. Karadeniz yaylaları, Uzungöl ve hatta Salda Gölü bunların yakın zamanda en somut örnekleri. Velhasıl&nbsp;korumak tanımaktan, tanımak farkına varmaktan ve sevmekten geçiyor. Diğer yandan da kuşları fark edince sevmeme ihtimaliniz yok. Çok sevimliler, her yerdeler ve dikkat çekici renk ve karakterlerle yaşamlarını sürdürüyorlar. Onları fark ettikçe tanıyacak, tanıdıkça daha çok sevecek ve sonrasında bu sevgi sizi onların yaşam alanlarına da saygılı ve dikkatli olmaya sevk edecek. &nbsp;Bu yüzden çektiğim fotoğraflarda kuşların en güzel, eğlenceli ve dikkat çekici yanlarını da fotoğrafa sığdırmaya ayrıca özen gösteriyorum. Ve onların bize uzak olmadığını da fotoğrafta oluşturduğum kompozisyonlarda işlemeye çalışıyorum. Şehir siluetinde, ışıklarıyla veya direkt tabela gibi insan yapımı nesnelerle onları nerelerde görebileceğimizin ipuçlarını da işliyorum fotoğraflarımda.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1672950156082.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yine Mevsim Kuşları’nın önsözünde, mevsimleri kuşlardan öğrenebildiğimize; kuşların mevsim geçişlerine ve doğa olaylarına tepkilerine dikkat çekiyorsunuz. Doğanın dilini kuşlardan okuyabileceğimizi ifade ediyorsunuz. Yirmi yıldır fotoğraflarınızla kayda geçtiğiniz kişisel doğa gezilerinizde, değişen iklime ve iklim krizine dair gözlemleriniz nelerdir? Şöyle örnek vereyim: Son iki yılda iki çok nadir tür İstanbul’un en yeşil kıyılarından biri olan Riva’da görüldü. Birisi&nbsp;Küçük Çöl Toygarı ki ülkemizde fotoğraflı ilk kaydı Riva oldu. Diğeri ise&nbsp;Çöl Kuyrukkakanı. Adında çöl olan bu iki türün İstanbul’da görülmesi belki de bize bir mesajdır. Elbette kuşlar bazen yollarını şaşırıp alakasız iklimlerde de görülebiliyorlar nadiren. Ama son yirmi yılı baz alırsak özellikle güneyde, çöl iklimine ait pek çok yeni kuş türleri görülmeye başlandı. Akdeniz kıyılarında ise sıcak deniz canlılarına her gün bir yenisi ekleniyor. Bunlar iklim değişikliğinin en somut örnekleri bence.Doğayı korumak, iklim krizine karşı eyleme geçmek adına kendi evinizde, ailecek aldığınız bireysel sorumluluklardan, kararlardan bahsedebilir misiniz? Ben bu yönde en çok küçük kardeşime özen gösterdim. Onu doğa konusunda bilinçli hale getirmek için tüm tecrübelerimi yaşayarak ona aktardım. Mesela kardeşim çok küçükken yaralı gelen kuşları hep kafeste bakmak ve sürekli onunla ilgilenmek istiyordu. Onların yerinin doğa olduğunu ve kafesin yabani hayvanlar için iyi bir şey olmadığını anlattım hep. İyileştirdiğimiz kuşların pek çoğunu onunla doğaya geri saldık. Zamanla o da bu hayvanların özgürlüğünü esaret altında tutmaktan daha değerli olduğunu anladı. Ailecek yıllardır sahipsiz hayvanları sahipleniyoruz. Bu zamana dek beş sokak köpeği sahiplendik. Kız kardeşimin fobisini sokaktan alıp öğrenci evine götürdüğümüz bir kırma köpek ile yendik. Hepsini kısırlaştırıp ölene dek evimizde bahçemizde baktık. Yine çevre kirliliğinden tutun, pek çok alanda hassas davranıyoruz.Yaren ve Adem Amca’nın arasındaki bağı, objektifinizden yıllardır takip ediyoruz. Türkiye’nin Göçmen Kuşları: Fotokitap’ta da leyleklere ayrılan bir bölüm var. Sergilerinizde de muhakkak yer alan bir tür. Leyleklerin hayatınızdaki öneminden bahsetmek ister misiniz? Aslında özel bir türüm yok. Hepsi birbirinden özeller. Ama leylekler yaşam alanı olarak insanlara yakın olmayı tercih ettikleri için daha çok göz önündeler. Çocukken leylek görmenin şans getirdiğini, baharı müjdelediği neredeyse tüm çocuklar için ortak kanıydı. Onları görmek ayrıcalık gibiydi. Sanırım bu etkiyle büyüdüğümüz için onları diğerlerinden biraz daha fazla seviyor olabiliriz. Hem de göç gibi zorlu bir sürecin de çevremizdeki göstergeleri aslında onlar. Aynı zaman da çevremizin birer göstergesi gibiler.&nbsp;Bir yerde leyleklerin sayısı giderek azalıyorsa o bölgede ciddi bir çevre sorunu olduğunu düşünmemiz gerekir.&nbsp;Tam tersi sayıları artıyorsa da orada bir şeyler yolunda gidiyor demektir. Kültürümüze işlemiş bir kuş. Bir de Adem ve Yaren hikâyemiz var. Doğal olarak daha gündemler hep.&nbsp;

Adem Amca ile ilgili hikayeler